Dlaczego jemy, gdy nie jesteśmy głodni? Jakie są powody?

Pewnie nie raz zdarzyła Ci się sytuacja, kiedy nie byłeś głodny, a mimo to sięgałeś po różnego rodzaju jedzenie. Poniżej przedstawię kilka powodów, które mogą rozwiać wątpliwości dlaczego się tak dzieje.

Emocje: Czasami sięgamy po jedzenie pod wpływem emocji, gdy czujemy się smutni, zestresowani, czy znudzeni. Jedzenie może działać jako forma pocieszenia lub sposobu na rozładowanie negatywnych emocji. To tak, jakbyśmy próbowali znaleźć ukojenie w spożywaniu posiłku i odwrócić od nich uwagę.
Nawyki: Często jemy w określonych porach dnia, nawet jeśli nie czujemy głodu. To wynika z naszych nawyków żywieniowych i rutyny. Na przykład, jeśli zawsze jesz przekąskę o 15:00, możesz czuć się zachęcony do jedzenia o tej samej porze, niezależnie od tego, czy jesteś głodny czy nie.
Społeczność: Jedzenie często wiąże się z naszym życiem społecznym. Często jemy w towarzystwie innych ludzi, na przykład podczas spotkań rodzinnych, imprez czy kolacji ze znajomymi. W takich sytuacjach funkcją jedzenia może być budowanie więzi i wspólna przyjemność.
Smak i przyjemność: Jedzenie może być po prostu smaczne i sprawiać nam przyjemność. Czasami sięgamy po coś do jedzenia, bo po prostu mamy na coś ochotę, bez względu na to, czy jesteśmy głodni czy nie. To jak nagroda dla naszych kubków smakowych!
Reklamy i wpływ otoczenia: W obecnych czasach jesteśmy bombardowani reklamami żywności, które mogą nas skusić do jedzenia, nawet jeśli nie jesteśmy głodni. Widząc smakowite jedzenie na ekranie, nasz mózg może wywołać reakcję chęci zjedzenia czegoś smacznego.

Jemy dlatego, że jesteśmy głodni

Jemy, ponieważ odczuwamy głód. Głód jest fizjologicznym sygnałem organizmu, że nie otrzymał on wystarczającej ilości energii. Nasz organizm jest złożony z komórek, które potrzebują odpowiednich substancji odżywczych, aby funkcjonować prawidłowo. Oto kilka naukowych aspektów związanych z głodem:

Regulacja hormonalna: Głód jest kontrolowany przez różne hormony, takie jak grelina, insulina i leptyna. Grelina, znana jako „hormon głodu”, jest wytwarzana w żołądku i sygnalizuje mózgowi, że jesteśmy głodni. Insulina, hormon wytwarzany przez trzustkę, reguluje poziom glukozy we krwi i wpływa na uczucie głodu. Leptyna, hormon wytwarzany przez tkankę tłuszczową, wpływa na uczucie sytości i kontroluje apetyt.
Komunikacja między mózgiem, a żołądkiem: Nasz mózg odbiera sygnały związane z poziomem glukozy we krwi, poziomem hormonów i stanem żołądka. Jeśli poziom glukozy spada, mózg odbiera sygnał, że organizm potrzebuje energii i wywołuje uczucie głodu.
Przetwarzanie informacji w mózgu: W mózgu istnieje obszar odpowiedzialny za regulację apetytu i głodu, nazywany jądrem łaknienia. Ten obszar odbiera sygnały związane z poziomem glukozy, hormonami i sygnałami z żołądka, aby kontrolować nasze uczucie głodu i apetytu.
Wpływ psychologiczny: Oprócz czynników fizjologicznych, głód może być również regulowany przez czynniki psychologiczne, takie jak stres, który wpływa na poziom kortyzolu.

Mieć apetyt, a uczucie głodu

Różnica między posiadaniem apetytu, a odczuwaniem głodu jest nieco subtelna, ale istnieją pewne rozbieżności, na które warto zwrócić uwagę. Wyrażenie mieć apetyt odnosi się do ogólnego zainteresowania i chęci spożywania posiłków.

Przeczytaj na blogu: Skąd się biorą napady głodu?

Może być wynikiem bodźców wizualnych, zapachowych, czy emocjonalnych. Możemy czuć się bardziej głodni, gdy widzimy smakowite jedzenie, czujemy zapach pieczonego chleba, słyszymy chrupanie podczas konsumpcji pokarmu przez inne osoby, czy zatrzymujemy się na programie kulinarnym podczas oglądania telewizji.

Przeczytaj na blogu: Zmiana nawyków żywieniowych. Od czego zacząć zdrowy tryb życia?

Co jeszcze wyraża jedzenie i jakie ma funkcje?

Jedzenie pełni wiele funkcji i wyraża wiele różnych aspektów naszego życia. Pożywienie jest niezbędne do dostarczenia organizmowi energii i składników odżywczych, takich jak białka, węglowodany, tłuszcze, witaminy i minerały. Te składniki są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, wzrostu, naprawy tkanek i utrzymania zdrowia. Odpowiednie odżywianie pomaga utrzymać homeostazę, czyli równowagę wewnętrzną organizmu. Poprzez spożywanie odpowiednich ilości pożywienia, organizm może utrzymać równowagę w zakresie poziomu glukozy we krwi, poziomu elektrolitów, temperatury ciała i innych ważnych parametrów.

Przeczytaj na blogu: Jedzenie oczami czyli uczta dla zmysłów

Jedzenie ma ważne znaczenie społeczne i emocjonalne. Spożywanie posiłków może być czasem spędzanym z rodziną i przyjaciółmi, co wzmacnia więzi społeczne. Jedzenie może również wywoływać różne emocje, takie jak radość, smutek, komfort czy stres. Jest ono również ważnym elementem naszej kultury i tradycji. Różne regiony i społeczności mają swoje charakterystyczne potrawy i ich sposób przygotowywania, które odzwierciedlają historię, wartości, a także dziedzictwo kulturowe. Spożywanie potraw może być również sposobem na zaspokojenie potrzeb sensorycznych. Smak, zapach, tekstura i wygląd jedzenia mogą dostarczać przyjemności i satysfakcji.

Głód fizjologiczny a głód emocjonalny – jak rozróżnić?

Rozróżnienie między głodem fizjologicznym a głodem emocjonalnym może być czasami trudne, ale istnieją pewne oznaki, na które warto zwrócić uwagę.

Głód fizjologiczny jest wynikiem biologicznych sygnałów wysyłanych przez nasze ciało, gdy potrzebuje ono energii i składników odżywczych. Oto kilka cech charakterystycznych głodu fizjologicznego:

uczucie pustki w żołądku (na przykład gdy słyszmy burczenie 😉 )
wzrost energii – gdy jesteśmy głodni, nasze ciało zaczyna produkować hormony, które zwiększają naszą energię i mobilizują nas do poszukiwania pożywienia;
specyficzne odczucia – uczucie osłabienia, zawroty głowy, niskie ciśnienie krwi czy trudności w skupieniu.

Z drugiej strony, głód emocjonalny jest związany z naszymi emocjami i nie wynika bezpośrednio z fizjologicznych potrzeb organizmu. Oto kilka cech charakterystycznych głodu emocjonalnego:

nagłe pojawienie się chęci jedzenia;
konkretna ochota na jedzenie – na przykład niezdrowe potrawy, słodycze, fast foody czy przekąski wysokokaloryczne, takie jak m.in. chipsy;
związek z emocjami.

W jakich okolicznościach jemy, choć nie jesteśmy głodni?

znudzenie – jedzenie może odwracać uwagę od nudy, dostarczać chwilowego poczucia satysfakcji i przyjemności;
stres i niepokój – spożywanie pokarmu może być dla nas formą ukojenia i pocieszenia; nasze ciało na stres może zwiększać produkcję hormonów stresu, a one sprawiają, że nasz apetyt jest zwiększony i czujemy większą potrzebę objadania się;
zmęczenie -kiedy czujemy się wykończeni, nasze ciało może potrzebować dodatkowego zastrzyku energii;
towarzystwo – wspólne jedzenie może tworzyć atmosferę współdzielenia i sprawiać, że czujemy się bardziej związani z innymi;
alkohol – jedzenie może pomóc w spowolnieniu wchłaniania alkoholu przez organizm, a także złagodzić skutki uboczne, takie jak mdłości, czy zgaga;
chęć kontroli – pożywienie może dawać nam poczucie komfortu i stabilności, gdy „mamy nad nim kontrolę”. Natomiast gdy sięgamy po nie w celu załagodzenia negatywnych emocji może być to „emocjonalne jedzenie”, którego czasem nie jesteśmy w stanie kontrolować. Po takich epizodach najczęściej występuje poczucie winy zjedzenia zbyt dużej ilości jedzenia. W takiej sytuacji najlepiej zasięgnąć porady dietetyka lub psychodietetyka;
głodówka – jest to świadome powstrzymanie się od jedzenia przez określony czas. Może być stosowana w celach zdrowotnych, takich jak oczyszczanie organizmu, kontrola wagi czy poprawa zdrowia metabolicznego. Czasami po okresie głodówki, czy bardzo niskokalorycznych dietach wynoszących poniżej 1000 kcal może nastąpić napad na jedzenie. Jest to sytuacja, gdy nagle odczuwamy silną chęć zjedzenia dużej ilości jedzenia, często niezdrowego, w krótkim czasie. Zazwyczaj wynika to z emocji, impulsu czy braku kontroli nad jedzeniem;
dyskomfort wewnętrzny – jedzenie może być dla nas rodzajem pocieszenia.

Podsumowanie

Warto być świadomym swoich nawyków żywieniowych. Jeżeli czujesz, że jesz mimo, że nie odczuwasz lub nie jesteś w stanie zaspokoić głodu i zaczyna wpływać na Twoje zdrowie lub samopoczucie, warto zastanowić się i poszukać zdrowszych sposobów poradzenia sobie z emocjami, takich jak rozmowa z bliskimi, medytacja, czy aktywność fizyczna.