Suplementy diety – czym są? Jak powinna wyglądać suplementacja diety?

Suplementy diety, od lat obecne na rynku, zdobywają coraz większą popularność. Są one często wykorzystywane jako wsparcie dla zdrowia, uzupełnienie diety w niezbędne składniki odżywcze. W związku z ich powszechnością, warto przyjrzeć się bliżej temu, czym tak naprawdę są suplementy diety i jak powinna wyglądać efektywna suplementacja.

Czym są suplementy diety? 

Suplementy diety są to produkty, które stanowią źródło skoncentrowanych składników odżywczych i innych składników o działaniu fizjologicznym. Mają one za zadanie uzupełnić naszą codzienną dietę w przypadku niedoboru niektórych składników pokarmowych. Mogą zawierać różne substancje, takie jak witaminy, minerały, czy aminokwasy, które mają korzystny wpływ na nasze zdrowie. 

Suplementy diety a leki – jakie są różnice?

Suplementy i leki różnią się pod kilkoma względami, przede wszystkim swoim przeznaczeniem i sposobem działania. Suplementy diety powinny głównie uzupełniać dietę i dostarczać dodatkowe składniki m.in witaminy i minerały. Są dostępne bez recepty i warto je stosować jako wsparcie ogólnego samopoczucia i prawidłowego funkcjonowania organizmu.

Natomiast leki są  specjalnie opracowanymi substancjami farmaceutycznymi, które mają konkretny cel terapeutyczny, taki jak leczenie chorób, łagodzenie objawów, czy zwalczanie infekcji. Leki zwykle są dostępne tylko na receptę i powinny być przyjmowane zgodnie z zaleceniami po konsultacji z lekarzem. 

Przeczytaj na blogu: Sezonowe warzywa i owoce – bogactwo cennych składników i smaku

Jaki jest podział suplementów diety?

Suplementy są dostępne w różnych formach, takich jak tabletki, kapsułki, proszki, czy płyny. Wybór formy zależy od preferencji i wygody użytkownika. Wyróżniamy suplementy:

• witaminowe: zawierają witaminy i minerały, które pomagają uzupełnić niedobory w diecie;
• ziołowe: oparte na naturalnych składnikach roślinnych, takich jak zioła, korzenie i owoce;
• probiotyczne: zawierają żywe bakterie, które wspierają zdrową florę jelitową;
• omega-3: bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, które korzystnie wpływają na zdrowie serca i mózgu;
• białkowe: dostarczają dodatkowego białka, które pomaga w budowie mięśni;
• antyoksydacyjne: zawierają substancje, które chronią komórki przed uszkodzeniem oksydacyjnym.

Jakie jest zapotrzebowanie na witaminy i minerały u dorosłego człowieka?

DZIENNE REFERENCYJNE WARTOŚCI SPOŻYCIA WITAMIN I SKŁADNIKÓW MINERALNYCH DLA OSÓB DOROSŁYCH
WITAMINY		SKŁADNIKI MINERALNE
witamina A (µg)	800	potas (mg)	2000
witamina D (µg)	5	chlor (mg)	800
witamina E(mg)	12	wapń (mg)	800
witamina K (µg)	75	fosfor (mg)	700
witamina C (mg)	80	magnez (mg)	375
tiamina (B1) (mg)	1,1	żelazo (mg)	14
ryboflawina (B2) (mg)	1,4	cynk (mg)	10
niacyna (B3) (mg)	16	miedź (mg)	1
witamina B6(mg)	1,4	mangan (mg)	2
kwas foliowy (µg)	200	fluor (mg)	3,5
witamina B12 (µg)	2,5	selen (µg)	55
biotyna (µg)	5-	chrom (µg)	40
kwas pantotenowy (mg)	6	molibden (µg)	50
		jod (µg)	150

Suplementacja diety – plusy i minusy

Suplementacja diety może być korzystna w przypadku niedoborów składników odżywczych, ale ważne jest, aby zrozumieć, że suplementy nie są zamiennikiem zdrowej i zbilansowanej diety. Oto kilka naukowych informacji na temat plusów i minusów suplementacji diety:

Plusy:

1. Uzupełnienie niedoborów: Suplementy mogą pomóc w uzupełnieniu niedoborów składników odżywczych, takich jak witaminy, minerały, aminokwasy i kwasy tłuszczowe omega-3.
2. Wsparcie dla zdrowia: Niektóre suplementy, takie jak witamina D, witamina C i probiotyki, mogą wspierać zdrowie układu odpornościowego, kości, skóry i układu trawiennego.
3. Osiągnięcie celów treningowych: Niektóre suplementy, takie jak białko serwatkowe, kreatyna i beta-alanina, mogą pomóc w zwiększeniu wydolności fizycznej i poprawie wyników treningowych.

Minusy:

1. Ryzyko przedawkowania: Niektóre suplementy, zwłaszcza witaminy i minerały, mogą być szkodliwe, jeśli są przyjmowane w nadmiarze. 
2. Interakcje z lekami: Niektóre suplementy mogą mieć interakcje z lekami, co może wpływać na ich skuteczność lub bezpieczeństwo. Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą przed rozpoczęciem suplementacji.
3. Brak regulacji przez FDA: Suplementy diety nie są tak ściśle regulowane jak leki, co oznacza, że nie wszystkie suplementy na rynku są dokładnie przebadane. 

Kiedy warto sięgnąć po suplementację?

Zadaniem suplementów jest uzupełnienie codziennej diety. Niedobory witamin, minerałów i innych mikroskładników mogą mieć swoje źródło w zwiększonym zapotrzebowaniu (np. zimą na witaminę D3), w utrudnionym przyswajaniu (przyczyną mogą być różne choroby) lub w zaniżonej podaży.

Warto rozważyć suplementację witaminą D w okresie od października od kwietnia, gdyż wtedy synteza skórna na naszej szerokości geograficznej nie jest wtedy efektywna. W miesiącach wiosennych i jesiennych również mogą występować jej niedobory z powodu niewystarczającej ilości czasu ekspozycji na słońce, spowodowanej przebywaniem w zamkniętych pomieszczeniach. 

Osoby na diecie wegańskiej i wegetariańskiej mogą potrzebować suplementacji witaminą B12, ponieważ jest ona głównie obecna w produktach pochodzenia zwierzęcego. Warto rozważyć włączenie tej witaminy w postaci suplementu po wykonaniu odpowiednich badań i konsultacji z lekarzem.  Jeżeli chodzi o kobiety w ciąży lub planujące ciążę powinny one zażywać kwas foliowy w postaci suplementów, aby zapobiec wadom cewy nerwowej u rozwijającego się płodu. Suplementację kwasami omega-3 warto stosować w przypadku silnych oraz przewlekłych stanów zapalnych.

Czy stosowanie suplementów diety jest bezpieczne?

W przypadku przyjmowania suplementów diety, ważne jest aby pamiętać, że nie zastępują one zdrowej i zróżnicowanej diety. Większość suplementów jest bezpieczna, jeśli stosuje się je zgodnie z zaleceniami dawkowania. Niektóre z nich mogą jednak powodować skutki uboczne lub interakcje z innymi lekami. Dlatego ważne jest, aby przed rozpoczęciem suplementacji skonsultować się z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą. Nie należy przekraczać przyjmowania zalecanych dawek witamin, czy składników mineralnych ponieważ może to prowadzić do niepożądanych skutków zdrowotnych.