Dieta wegańska – na czym polega? Podstawy weganizmu

W tym tekście odpowiadamy na pytania:

  1. Na czym polega dieta wegańska?
  2. Frutarianizm, witarianizm i inne odmiany weganizmu – z czym to się je?
  3. Weganizm – filozofia czy dieta?
  4. Co może zawierać jadłospis wegański?
  5. Białko w diecie wegańskiej – jakie roślinne źródła białka są najlepsze?
  6. Skąd pochodzą wartościowe tłuszcze w diecie weganina?
  7. Błonnik i inne składniki odżywcze – czy dieta wegańska ich dostarcza?

Na czym polega dieta wegańska?

Dieta wegańska to znacznie bardziej restrykcyjna odmiana diety wegetariańskiej. Zakłada całkowite wykluczenie wszystkich produktów pochodzenia zwierzęcego: mięsa, ryb, owoców morza, wszelkich produktów mlecznych: mleka, jogurtów, kefirów, maślanek, masła, serów oraz jaj, a nawet miodu i żelatyny. 

Jadłospis wegański składa się jedynie z żywności pochodzenia roślinnego. Dieta opiera się przede wszystkim na warzywach i owocach, a uzupełniana jest o produkty pełnoziarniste (między innymi makarony, ryże, kasze, pieczywo razowe). Dużą część jadłospisu stanowią również warzywa strączkowe, orzechy i pestki

Witarianizm i frutarianizm – czym są?

Warto również wspomnieć o jeszcze bardziej radykalnych odmianach weganizmu, jakimi są witarianizm oraz frutarianizm.

Witarianizm polega na spożywaniu potraw niepoddanych obróbce termicznej – najwyższa temperatura w jakiej może być przygotowana żywność to 42 stopni Celsjusza. Według wyznawców tej ideologii wyższa temperatura niszczy enzymy zawarte w pożywieniu. Ich dieta opiera się głównie na surowych warzywach, owocach, nasionach, orzechach i olejach tłoczonych na zimno.

Frutarianizm jest najbardziej radykalną spośród odmian weganizmu – osoby będące frutarianami jedzą jedynie owoce (w tym warzywa, które pod względem botanicznym są owocami, czyli pomidor, ogórek, bakłażan). Należy również zaznaczyć, iż mogą to być wyłącznie owoce, które po zerwaniu nie uśmiercają rośliny, czyli te rosnące na przykład na krzewach i drzewach (by po zerwaniu mogły wydać kolejne owoce).

Jaka filozofia przyświeca osobom będącym na diecie wegańskiej?

Ruch wegański od samego początku był czymś więcej niż samym sposobem żywienia. Osoby decydujące się na życie wedle tej idei robią to w głównej mierze z pobudek etycznych, ale i także: ekologicznych, zdrowotnych, religijnych i duchowych, społecznych bądź ekonomicznych. 

Jest to filozofia życia, która opiera się na eliminacji wszystkiego, co przyczynia się do wykorzystywania zwierząt oraz okrucieństwa wobec nich. Osoby decydujące się na weganizm chcą uwolnić zwierzęta z pewnego rodzaju niewoli, w jaką wzięli je ludzie. Według nich wszystkie zwierzęta odczuwają w taki sam sposób jak człowiek, a także mają swoje fundamentalne prawa – do życia i wolności od cierpienia. W związku z czym my jako empatyczny gatunek powinniśmy dać im pełną swobodę życia.

Weganizm oznacza również całkowitą rezygnację z produktów odzwierzęcych nie tylko w diecie, ale i we wszystkich aspektach życia, w tym również w kosmetykach. Weganie sprzeciwiają się noszeniu naturalnych futer oraz innych surowców pochodzenia zwierzęcego: skóry, jedwabiu i wełny, przeprowadzania badań na zwierzętach oraz wykorzystywania ich przy produkcji kosmetyków i w celach czysto rozrywkowych – odmawiają sobie wizyt w zoo, cyrku czy oceanarium, a także nie biorą udziału w polowaniach bądź rodeo.

Z czego składa się jadłospis wegański?

Jadłospis wegański przede wszystkim opiera się na warzywach i owocach, a także na pełnoziarnistych produktach zbożowych oraz roślinach strączkowych i ich nasionach. Odpowiednio zbilansowana dieta wegańska dostarcza wszystkie niezbędne składniki dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i powinna pokryć całe zapotrzebowanie na składniki odżywcze, w tym witaminy, sole mineralne, białko, tłuszcze i węglowodany. 

Fresh Dieta wegańska – jadłospis sprawdzisz tutaj. Przekonaj się, jak pyszne są dania wegańskie!

Białko na diecie wegańskiej

Osoby będące na diecie wegańskiej muszą zapewnić sobie odpowiednie ilości białka. Skąd je brać bez sięgania po mięso czy twaróg?

Dobre źródła białka pochodzenia roślinnego to przede wszystkim produkty sojowe – między innymi mleko sojowe, kotlety sojowe czy tofu. Soja jest również bogata w wiele składników odżywczych, jakimi są nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6, witaminy z grupy B oraz flawonoidy. 

Pełnoziarniste produkty zboże (komosa ryżowa, kasza jaglana, kasza gryczana, ryż jaśminowy, kiełki pszenicy, otręby, pieczywo razowe) również stanowią źródło białka w diecie bezmięsnej. Nie należy także zapominać o roślinach strączkowych, które poza dużymi ilościami białka, posiadają również witaminę C i błonnik pokarmowy. Dobrym źródłem białka roślinnego są też konopie w postaci oleju bądź sproszkowane

Tłuszcze na diecie wegańskiej

Dostarczenie do organizmu właściwej ilości tłuszczy na diecie wegańskiej nie stanowi większego problemu, gdyż tłuszcze roślinne są łatwo dostępne i w pełni zaspokajają zapotrzebowanie na ten składnik. Co więcej, tłuszcze pochodzenia roślinnego przynoszą dużo więcej korzyści zdrowotnych niż tłuszcze zwierzęce, które zawierają nasycone kwasy tłuszczowe i przyczyniają się do wzrostu poziomu cholesterolu we krwi. Zasobne w zdrowe nienasycone kwasy tłuszczowe są głównie oleje roślinne, oliwa z oliwek, różnego rodzaju orzechy, pestki i nasiona oraz awokado. 

Błonnik pokarmowy, witaminy, sole mineralne i węglowodany w diecie wegańskiej

Z racji tego, iż dieta wegańska w dużej mierze bazuje na sporych ilościach różnorodnych warzyw, nie ma mowy o zbyt małej ilości błonnika pokarmowego. Warzywa stanowią również bardzo dobre źródło niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania organizmu witamin oraz soli mineralnych.  Ponadto weganie spożywają duże ilości owoców, które są idealnym źródłem węglowodanów.