W tym artykule odpowiadamy na pytania:
- Na czym polega zero waste?
- Czym jest zasada 5R w zero waste?
- Na czym polega reguła Refuse (Odmawiaj) w trendzie zero waste?
- Reduce (redukuj) – jak się za to zabrać?
- Co w praktyce oznacza zasada zero waste – Reuse (użyj ponownie)
- Recykling – dlaczego to ważny element życia zgodnego z zero waste?
- Dlaczego warto kompostować odpady bio?
- Jak nie marnować jedzenia? (Pomysły zero waste w kuchni)
Zero waste – na czym polega?
Termin zero waste (z ang.) w dosłownym tłumaczeniu oznacza ,,zero odpadów” bądź ,,zero marnowania”. Jest to styl życia, według którego należy starać się generować jak najmniejsze ilości odpadów.
Trend zero waste stanowi z reguły cel ekonomiczny, ale również i etyczny oraz wizjonerski, w którym wszystkie odrzucone materiały stają się ponownie zasobami. Używanie zasobów zamiast tworzenia nowych odpadów pozwala w znacznej mierze dbać o środowisko.
Zasada 5R w zero waste. Najważniejsze reguły ZW
Życie zgodnie z filozofią zero waste sprowadza się do stosowania kilku prostych zasad, tak zwanych 5R:
- Refuse – odmawiaj
- Reduce – ograniczaj
- Reuse – wykorzystaj ponownie
- Recycle – segreguj i przetwarzaj surowce wtórne
- Rot – kompostuj
Odmawiaj – zero waste to otaczanie się tylko tym, co potrzebne
Zasada ta odnosi się do rezygnacji ze wszystkiego, co nie jest potrzebne. Chodzi tu głównie o to, by zastanowić się nad wszystkimi aspektami życia, w których można zrezygnować z dodatkowych przedmiotów. Często okazuje się, iż w gruncie rzeczy nie potrzebujemy wielu rzeczy, takich jak plastikowe reklamówki, jednorazowe woreczki, jednorazowe kubeczki do kawy, drukowane dokumenty (dla przykładu istnieje możliwość okazania biletu w formie elektronicznej zamiast papierowej), drukowane potwierdzenie zakupu i wiele innych.
Redukuj – zero waste to rozsądne korzystanie z zasobów
Kolejną spośród zasad zero waste jest redukcja – mamy tu na myśli ograniczanie ilości szkodliwych dla środowiska produktów oraz zachowań.
Należy zakręcać wodę podczas mycia dłoni czy zębów, gasić światło w pomieszczeniu, w którym aktualnie się nie przebywa, korzystać jak najczęściej z transportu publicznego, zamiast własnego samochodu (np. przemieszczając się w obrębie miasta), zabierać ze sobą własną torbę na zakupy oraz siateczki na owoce i warzywa. Istnieje naprawdę ogromna liczba łatwych rozwiązań na redukcję, które są przyjazne dla środowiska.
Wykorzystaj ponownie – zero waste to twórcze użycie
Wykorzystaj ponownie przedmioty – ta zasada wymaga jedynie odrobiny kreatywności, a z pozoru ze starych i bezużytecznych rzeczy mogą powstać istne cudeńka. Internet jest przepełniony mnóstwem ciekawych pomysłów na ponowne wykorzystanie – odrobina farby i wyobraźni, a stare słoiki mogą stać się ciekawą ozdobą do salonu, stara pościel może jeszcze posłużyć przez długi czas jako ściereczki kuchenne, jednorazowe waciki kosmetyczne mogą być zastąpione płatkami z delikatnego materiału, które po użyciu z łatwością wypiorą się w pralce. Możliwości są niemalże nieograniczone.
Segreguj i przetwarzaj surowce wtórne – zero waste to wspieranie działań proekologicznych
Prawidłowa segregacja śmieci się naprawdę istotną kwestią, dlatego należy dbać, by odpady trafiały do pojemników z odpowiednimi oznaczeniami. Warto również zgniatać je przed wyrzuceniem. Elektrośmieci oraz baterie nie powinny trafiać do odpadów mieszanych czy jakichkolwiek innych, oddaje się je do przeznaczonych do tego punktów – często można je znaleźć w sklepach z elektroniką. Leki oraz wyroby medyczne zostawia się w aptece. Pozwala to na prawidłowy recykling i ponowne przetworzenie oraz na bezpieczne zutylizowanie substancji niebezpiecznych czy szkodliwych.
Kompostuj – zero waste to mniej żywności w śmietnikach
Mądra gospodarka jedzeniem oraz resztkami organicznymi zapobiega nadmiernemu marnowaniu się żywności. Statystyki Banków Żywności w Polsce estymują straty żywności aż na 9 ton rocznie. Jest to szczególnie niekorzystna sytuacja dla ludzi, którzy cierpią z powodu głodu oraz dla całego środowiska naturalnego, które obciążone jest kosztami nadmiernej i zbędnej produkcji.
By uniknąć takiego rozwoju spraw, należy przede wszystkim kupować tyle jedzenia, ile jest się w stanie zjeść, bez gromadzenia na zapas. Dobrym pomysłem jest również wykorzystywanie oraz przetwarzanie resztek pożywienia i odpadów organicznych, które mają szereg zaskakujących zastosowań. Warto również rozważyć opcję własnego kompostownika, który zostanie wykorzystany jako naturalny nawóz.
Pomysły na zero waste w kuchni
Pomimo iż praktykowanie trendu zero waste wydaje się trudne i pracochłonne, to wcale takie nie jest. Na początek wystarczą drobne zmiany w codziennych przyzwyczajeniach, aż z czasem wejdą w nawyk i staną się nową rutyną. Poniżej przedstawiamy kilka ciekawych pomysłów na zero waste w kuchni:
- Skorupki z jajek – wielu z nas nawet nie zdaje sobie sprawy, że skorupki z jajek mogą stanowić cenne źródło wapnia. Zamiast bez zastanowienia wyrzucać je do kosza, warto je wykorzystać. W tym celu należy sparzyć skorupki wrzątkiem i zmielić na drobno (na przykład za pomocą młynka do kawy czy pieprzu), a następnie dodać do bułki tartej. Tak przygotowana panierka nie będzie się różniła smakiem od tradycyjnej, a zapewni dodatkową ilość wapnia w codziennej diecie.
- Fusy z kawy – pomijając fakt, iż fusy z kawy są jak najbardziej jadalne i nie trzeba ich wyrzucać, to warto wykorzystać je jako peeling do ciała. Kofeina zawarta w kawie pobudza i mobilizuje do regeneracji komórki oraz ściera martwy naskórek, docierając do głębszych warstw skóry. Wystarczy połączyć fusy po wypitej kawie z ulubionym olejkiem do ciała lub oliwą z oliwek i odrobiną soku z cytryny i użyć jako peeling po kąpieli.
- Obierki z grejpfruta i innych cytrusów – zamiast pozbywać się obranych skórek z cytrusów, można stworzyć z nich naturalny płyn do czyszczenia powierzchni. Zawarty w grejpfrutach czy cytrynach kwas świetnie wyczyści blaty kuchenne, zaśniedziałe krany, a nawet pleśń. Dodatkowo olejki eteryczne nadadzą świeży zapach kuchni. Obierki należy przełożyć do butelki z atomizerem i zalać octem spirytusowym, po czym odstawić na kilka dni (5-7). Po tym czasie płyn jest gotowy do użycia.
- Obierki z jabłek – często zdarza się, iż spożywamy jabłka dopiero po uprzednim obraniu ze skórki. Prawdą jednak jest, że w skórce znajdują się bardzo duże ilości wartościowych substancji bioaktywnych. Warto zatem zrobić z obierków chipsy – nic prostszego. Wystarczy wyłożyć je na papier do pieczenia i wstawić na około 30 minut do nagrzanego do 200 stopni Celsjusza piekarnika. Do smaku można posypać je cynamonem.